انواع فن‌های سانتریفیوژ از نظر چگونگی انتقال سیال به سه دسته فشارپایین، فشار متوسط و فشار قوی، از نظر نوع پروانه به سه دسته خم به جلو (فاروارد)، شعاعی (رادیال) و خم به عقب (بکوارد) و همچنین از نظر انتقال قدرت موتور به پروانه به سه دسته کوپل مستقیم، پولی تسمه و شفت و کوپلینگ تقسیم بندی میشوند. در زیر به هریک از این دسته بندی‌ها اشاره‌ی مختصری میکنیم . با ما در این مقاله همراه باشید تا به بررسی انواع فن‌های سانتریفیوژ بپردازیم.
تقسیم بندی انواع فن‌های سانتریفیوژ از نظر چگونگی انتقال سیال
- فن سانتریفیوژ فشار پایین :
این دسته از فن‌ها به جهت انتقال هوا با حجم بالا و تحمل افت فشار پایین کاربرد دارند و عموما از الکتروموتورهای با دور نامی 1500 rpm ، 1000 rpm و در دبی‌های بسیار بالا از 750 rpm استفاده می کنند.
بعنوان مثال افت فشار ایجاد شده توسط سیستم تهویه در یک کارگاه قنادی به وسعت 150 متر مربع و ارتفاع سقف 3 متر ، 200 پاسکال میباشد. حجم هوای این کارگاه 450 متر مکعب میباشد (3×150) اگر نیاز باشد که هوای این کارگاه ده مرتبه در ساعت تخلیه شود نیاز به یک هواکش داریم که با تحمل افت فشار بالای 200 پاسکال بتواند در ساعت 4500 مترکعب هوا را جابجا کند (10×450). بدین ترتیب فن سانتریفیوژ مدل CBLD 45 که از تولیدات متداول گروه مینافن میباشد به راحتی این وظیفه را انجام خواهد داد.
- فن سانتریفیوژ فشار متوسط :
وقتی انتقال هوا در سیستمی که افت فشار نسبتا بالایی ایجاد میکند مد نظر باشد، فن‌های سانتریفیوژ فشار متوسط که عموما با دور نامی 3000 rpm کار میکنند، گزینه مناسبی برای تهویه به حساب می‌آیند. این هواکش‌ها همچنین میتوانند بعنوان دمنده در مشعل‌‌های گازی ایفای نقش کنند. نکته ای که به صورت تجربی میتوان به آن رسید این است که در سیستم متریکی اعداد دبی و فشار به هم نزدیک می‌باشند. مثلا فن سانتریفیوژ مدل CBMD 50 تولید شده در این گروه میتواند با فشار توتال 3200 پاسکال دبیِ 3000 مترمکعب بر ساعت تولید کند.
- فن سانتریفیوژ فشار قوی :
عموما در این مدل از فن‌ها بیش از اینکه تهویه مد نظر باشد، انتقال مواد و اجرام سبک مورد هدف میباشد. البته در ماشین آلاتی که دود و آلایندگی زیادی تولید میکنند مثل انواع ماشین‌های برش لیزر میتوان به دلیل قدرت و سرعت مکش بالا از این دست از فن‌ها استفاده کرد.
بر خلاف فن‌های سانتریفیوژ فشار پایین این دسته از فن‌ها دبی پایین با فشار بالا تولید میکنند. تحمل افت فشار بالا از ویژگی‌های مهم این فن‌ها میباشد. انواع مواد کم چگال نیز با این فن‌ها قابل جابجایی و انتقال هستند. به چند نمونه از کاربرد این فن‌ها در انتقال مواد اشاره میکنیم :
- انتقال آرد یا شکر از سیلو به خطوط بسته بندی
- انتقال غلات ، دانه قهوه و انواع دانه‌های روغنی
- انتقال گرانول های پلیمری (پلاستیک، یونولیت و…)
البته ده ها مورد دیگر می توان به موارد بالا اضافه نمود.
انتقال مواد با فن دارای مزایایی میباشد که از جمله آن مزیت‌ها میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
انتقال سریع مواد
انتقال حجم بالای مواد در زمان کم
و جدا سازی مواد مخلوطی که به هیچ وجه جداسازی آنها مقرون به صرفه نیست مگر با استفاده از فن.
تقسیم بندی انواع فن‌های سانتریفیوژ از نظر نوع انتقال قدرت از الکتروموتور به فن :
- فن سانتریفیوژ کوپل مستقیم:
این نوع از کوپل سریع، ساده و ارزانترین سیستم انتقال قدرت موجود میباشد. در این روش پروانه مستقیما بر روی محور موتور کوپل میشود اما دارای معایبی نیز هست که به اختصار بدانها اشاره میکنیم :
بدلیل کوپل مستقیم بودن پروانه و وارد کردن نیروی محوری پروانه به شافت الکتروموتور اگر وزن پروانه بیش از حد باشد به مرور زمان باعث خرابی بلبرینگ‌های الکتروموتور و تحمیل هزینه تعمیر و احیانا تعویض الکتروموتور به مجموعه میشود.
در صورتی که هواکش با سیستم انتقال قدرت کوپل مستقیم لازم باشد هوای داغ را جابجا کند، هوای داغ باعث انتقال حرارت از پروانه به شافت الکتروموتور و از آن به هسته الکتروموتور و سوختن الکتروموتور میشود. به طور خلاصه اگر وزن پروانه نسبت به الکتروموتور زیاد نباشد و هوای داغ تولید نشود کوپل مستقیم مناسبترین گزینه میباشد.
- فن پولی تسمه:
در سیستمی که فن کوپل مستقیم به دلیل محدودیت‌های ذکر شده (وزن بالای پروانه نسبت به الکتروموتور و هوای داغ) نتواند کار کند از فن‌های با سیستم انتقال قدرت پولی تسمه استفاده میشود. ضمن مزایایی که این سیستم انتقال قدرت دارد ناگزیر باید پنج درصد تلفات توان الکتروموتور را برای تسمه‌ها لحاظ نمود و همچنین به حجم کلی فن تا پنجاه درصد اضافه میشود و نیز هزینه تعمیر و نگهداری بیشتری را تحمیل میکنند.
- فن شفت و کوپلینگ:
همانند فن پولی تسمه، مزیت فن شافت و کوپلینگ هم حذف نیروی وزن پروانه از روی شفت الکتروموتور و جلوگیری از انتقال حرارت به هسته الکترو موتور میباشد. این فن‌ها هم جای بیشتری اشغال میکنند با این تفاوت که حجمی که فضای بیشتر اشغال می کند در راستای محور فن به دستگاه اضافه میشود. از نظر هزینه هم کمی از سیستم پولی تسمه ارزانتر هستند و از نظر هزینه‌های تعمیر و نگهداری مابین کوپل مستقیم و پولی تسمه قرار میگیرند.
تقسیم بندی انواع فن های سانتریفیوژ از نظر نوع پروانه :
- فن بکوارد (رو به عقب) :
پروانه‌های فن بکوارد خود به سه دسته انحنا دار، مستقیم و ایرفویل تقسیم میشود. اساس کار این نوع پروانه‌ها همانطور که از شکل آن پیداست ، بدینگونه است که سیال توسط پشت پره انرژی میگیرد و به بیرون فن هدایت میشود، پروانه‌های فن بکوارد به دلیل طول پره بلندتری که نسبت به پره‌های فن فاروارد دارند از تعداد کمتری از پره (بالک) استفاده میکنند (عموما بین هشت تا دوازده بالک). بالاترین راندمان در بین پروانه‌های مرسوم مختص به پروانه‌های بکوارد میباشد، این امر از رو به عقب بودن پره‌ها نشأت میگیرد، در این حالت پروانه اصطلاحا نرم کار میکند و به همین سبب از آلایندگی صوتی پایین برخوردار است.
- فن رادیال (شعاعی):
این نوع پروانه‌ها دارای بالک های مستقیم (عموما با تعداد کم) و در امتداد شعاع پروانه هستند. بیشتر کاربرد این پروانه‌ها در انتقال موادیست که در آن مواد مستقیما وارد فن میشود. حالت مستقیم و شعاعی پره‌ها سبب پرتاب بهتر ذرات به بیرون فن میشوند. پروانه‌های رادیال از نظر آلایندگی صوتی، نسبت به سایر پروانه‌ها پُر سر و صدا محسوب میشوند.
- فن فاروارد (رو به جلو) :
پروانه‌های فاروارد به دلیل تحمل افت فشار بیشتر نسبت به پروانه‌های بکوارد میتوانند در سرعت‌های دورانی پایین به کار برده شوند و به همین دلیل سروصدای کمی نسبت به سایر مدل‌ها ایجاد میکنند. این نوع پروانه‌ها با پره‌هایی که از نظر طول پروفیل کوتاه ولی از نظر ارتفاع بلند هستند، ساخته می شوند و از تعداد باله‌های زیاد استفاده میکنند(بیست و چهار، چهل و هشت و…) به همین دلیل با نام پروانه‌های قفسه سنجابی نیز شناخته میشوند.
از نظر راندمان جزء پروانه های با راندمان پایین هستند. پروانه‌های کولرهای این نوع پروانه‌ها عموما در سیستم‌های تهویه مطبوع کاربرد دارند که ساده‌ترین نوع آنها کولرهای آبی می‌باشند. برای کسب اطلاع بیشتر و همچنین اطلاع از قیمت انواع فن‌های سانتریفیوژ میتوانید با شماره ۴۶۸۲۲۷۶۶-۰۲۱ تماس حاصل کنید و از تجارب مهندسین مجرب ما بهره ببرید.
